konfinman – SIKOLOJI AN KREYOL

Atik/ Edikasyon/ Jeneral/ Lavi/ Siperasyon Pèsonèl

ATANSYON W AP TOUFE M

Rhode Bermine Banatte Ayisyen, Ayiti, COVID-19, edikasyon, konfinman, kreyol, lavi, Mantal, motivasyon, panse, sante, sikoloji May 3, 2020

Nan jou sa yo mwen aprann ke se pa tout bagay ki renmen pou w ba yo atansyon, yo pa bezwen ou pran swen yo, yo pa bezwen ou enkyete w pou yo. Yo jis bezwen ou kite yo yon kote kote yo ka pran lè, epi wap admire yo san w pa fè gwo efò pou yo..

M fè eksperyans lan avèk yon ti plant yo fè m kado, ti plant piti ke yo rele “sikilan” yo, plant sa yo delika, yo chak gen yon fason pou w pran swen yo, men mwen m te jis ap eksperimante paske m pa twò konn kisa ki tap bon pou li, m chèche sou nèt la pou m wè kòman poum pran swen l men m pa fouti jwenn enfòmasyon sou li ke sa, ki vin fè m di banm eseye.

Mwen te konn mete l deyò chak jou pou l pran ti solèy, wouze l, apre mwen antre l, m wè ke li gen kèk ti fèy ki tonbe, m vin di ebyen li do pa renmen solèy, m kitel andedan pou yon tan, kote li pa jwenn solèy, li gen plis fèy ki tonbe toujou, aprè pil tan eseye antre l soti l, elatriye, fèy kontinye ap tonbe, ala fen m pa konn kisa poum fè avèl. Li vin rete yon sèl branch ki gen fèy, m deside kitel andedan nan pyès salon mwen san m pa janm okipel ankò, m jis kitel pou l fin mouri nèt paske m wè pa gen espwa pou li ankò. Pase semèn branch fèy la toujou la anyen pa janm rive l, lòt semèn pase li la pou pi rèd, se lè sa m rann mwen kont pi bon fason pou m te renmen pi pye sikilan sete kite l yon kote epi ap admirel san m pa fè gwo efò pou li.

M vin tire leson sa, se pa tout bagay ou ka ba yo lanmou ou chak jou, preyokipe w de yo, dolote yo epi ou menm wap ret tann ke yo grandi ak lanmou w, pou yo ba w lanmou yo menm jan w te fè a, tout pa menm jan.

San w pa rann ou kont lanmou w ka ap toufe yo, atansyon w ka fè w pèdi l, paske li pa renmen sa. Gen bagay ki merite pou w kite yo an repo, pou jis kite yo la epi wap gade yo de lwen, konsa yap grandi, yap fleri.

M relasyone sa ak moun tou, m vin wè ke gen moun ki konsa tou, yo pa bezwen ou pran swen yo pou yo byen, lanmou yo pa eksprime konsa, yo bezwen ou ba yo espas epi jis konnen yo se pou ou, yap toujou la, epi yap grandi avè w. Konsa wap wè lanmou yo fleri pou ou.

Nou jis bezwen aprann konnen moun ki kote nou yo, anviwonman nou ladan, ak tout lòt bagay nou vle bay lanmou nou avan, pou nou ka bay lanmou sa san ke nou pa blese tèt nou ak moun ki kote nou yo.

Rhode B. Banatte

Atik/ Edikasyon/ Jeneral/ Sante/ Siperasyon Pèsonèl

BLOKE MANTALMAN

sikoloji Ayisyen, Ayiti, coronavirus, COVID-19, Haiti, konfinman, kowonaviris, kreyol, Mantal, rete lakay, sante, Sante Mantal, sikoloji April 16, 2020

An nou pale de bloke mantalman

Daprè eksperyans mwen epi sa mwen tande nan moman m remake anpil moun ap eksperimante yon “blokaj mantal”, kòman m ka eksplike sa?

Anpil moun lakay yo, anpil moun gen plis tan lib oubyen vin gen tan lib nan moman, men tan sa li vin pa itil yo anyen, yo vin plis bloke,oubyen paka fonksyone, se tankou yo sou yon poz, kote yo pa vle fè anyen oubyen envesti nan anyen ankò, y ap tann lè yo mete tout aktivite ki te konn genyen yo an mach. Ki vin fè m panse moun sa yo sou pon poz mantal oubyen yo bloke mantalman.

Epoutan moman sa se kote nou tout ta sipoze pran opòtinite sa pou fè yon aktivite, mete lavi nou a jou, aprann sou yon sijè ke nou te anvi aprann depi lontan, pran swen tèt nou; relasyon koup ki t ap kraze yo ka pran yon lòt nivo, kote gen tan pou al konsilte yon terapet anliy, e sa rive yon lòt kote ankò kote nou ka kreye yon nouvo biznis, oubyen mete biznis nou yo nan yon lòt nivo kote n ap antre sou mache an liy lan, pou m site sa yo sèlman..

Nou tout nan yon moman oubyen yon lòt nou ka santi poz sa, men pa kite li rete pou toutan, li ka pi di pou yon moun ke yon lòt pou soti ladan, paske sitiyasyon yo nan moman pa fasil, men li pa oblije rete pou toutan, paske si nan moman sa nou pa bay tèt nou aktivite, oubyen jwenn èd nou bezwen an pou nou avanse, eske nou panse lè pou n soti tout bon an n ap prè pou sa?

Rhode B. Banatte